کپی رایت در یوتیوب چیست؟

بدون شک کلمه کپی رایت را به دفعات درباره فیلم، سریال، نقاشی و موسیقی شنیده‌ باشید. نویسندگان، فیلمسازان، نقاشان و افراد بسیار دیگری برای حفاظت از محتوای و اثر تولیدی خود از قانون کپی رایت استفاده می‌کنند. قانون کپی رایت قانون بسیار سختگیرانه برای حفاظت از حقوق مادی و معنوی صاحب اثر یا تولید کننده محتواست. هنگامیکه شما اثری تولید می‌‍‌‌‌کنید تمام مزایای مادی و معنوی اثر متعلق به شماست و دیگران نمی‌توانند بدون اجازه شما از محتوای شما استفاده کنند. قانون کپی رایت نیز به همین منظور بکار می‌رود.

تولیدکنندگان محتوا در یوتیوب نیز از قانون کپی رایت استفاده می‌کنند. پلتفرم یوتیوب قوانینی را برای حفاظت معنوی از محتوای افراد در این این سایت در نظر گرفته است. بنابراین همانند استفاده از قانون کپی رایت در عرصه‌های دیگر یوتیوب نیز از دزدی محتوای شما توسط دزدی دیگران جلوگیری خواهد کرد. یوتیوب تلاش می‌کند تا با اعمال قانون کپی رایت از حقوق مالک اثر یا ویدیو حمایت کند.

در این مقاله میخواهیم کمی شما را با این قانون در یوتیوب آشنا کنیم. اگر می‌خواهید به عنوان یوتیوبر فعالیت کنید و از این طریق درآمد داشته باشید بسیار مهم است که قوانین یوتیوب در خصوص کپی رایت را بدانید و به دقت آنها را رعایت کنید تا دچار مشکلاتی مانند دزدی محتوا یا سواستفاده دیگران از محتوا و خلاقیت شما نشوید.

قوانین کپی رایت یوتیوب

ابتدا باید بدانید که یوتیوب برای حفاظت از حقوق مولفین یا سازندگان ویدیو چه تدابیر و قوانینی وضع کرده است.

شناسه محتوایی یا Content ID

یوتیوب به منظور حفاظت از محتوای شما سیستم Content ID را راه‌اندازی کرده است. توسط این سیستم شما قادر خواهید بود از محتوای خود حفاظت کنید و مطمئن شوید که فرد دیگری اجازه استفاده از آن را ندارد. شناسه محتوایی سیستمی مانند انگشت‌نگاری دیجیتال است که توسط Google تولید و توسعه یافته است که حق انتشار محتوا در یوتیوب را مدیریت می‌کند.

بخش زیادی از محتوایی که در یوتیوب بارگذاری شده است دارای Content ID است. بنابراین دزدی یا نقض کپی رایت در این پلتفرم چندان کار آسانی نیست.

نحوه کارکرد این سیستم بدین شکل است که هنگامیکه شما ویدیو در یوتیوب بارگذاری می‌کنید، یوتیوب از طریق پایگاه داده یا Content ID محتوای آن را چک می‌کند تا محتوای آن مشمول کپی رایت نشود. در صورت داشتن محتوایی که کپی رایت را رعایت نکرده باشد اخطار Copyright claim دریافت می‌کنید. این اخطار بدین معنی است که در ویدیو شما قانون کپی رایت را لحاظ نکرده است. توجه داشته باشید که شما تنها سه بار می‌توانید چنین خطایی انجام دهید. چنانچه یوتیوب برای بار سوم به محتوای شما Copyright Claim الصاق کند شما از ادامه فعالیت منع می‌شوید.

برای ساخت شناسه محتوای میتوانید از خدمت شناسه محتوایی آکادمی تیوبرز استفاده کنید تا در مقابل نقض کپی رایت توسط افراد سودجو مصون باشید.

اخطار Copyright Claim در یوتیوب

در صورتی که کپی رایت یک ویدیو رعایت نشود، یوتیوب  علاوه بر ارسال Copyright Claim برای  شخص خاطی به صاحب اصلی اثر نیز اطلاع می‌دهد که محتوای ویدیو یا کانال دزدیده شده است.  هنگامیکه اخطار به صاحب اصلی محتوا داده می‌شود وی از طریق سه گزینه میتواند درباره نقض کپی رایت ویدیو تصمیم‌گیری کند.

گزینه اول : صاحب اصلی یا در واقع کسی که محتوا مذکور به نام اون ثبت شده است می‌تواند ویدیو منتشر شده را مسدود کند تا هیچ بازدید کننده‌ای قادربه تماشا آن نباشد. همچنین او اجازه خواهد داشت تا نمایش ویدیو در برخی از کشورها را مسدود و برای کشورهای دیگر مجاز اعلام کند.

گزینه دوم : می‌تواند به عنوان فرصتی برای کسب درآمد از آن استفاده کند. در واقع منتشر کننده ویدیو باید بخشی از سود حاصل از ویدیو را به صاحب اثر بدهد. علاوه بر این مالک اصلی محتوا می‌تواند با گذاشتن تبلیغ روی ویدیو از آن کسب درآمد کند.

گزینه سوم : دسترسی به تمامی آمار و عملکرد ویدیو به صاحب ایده یا اثر داده می‌شود تا درباره درآمد حاصل از آن تصمیم‌گیری کند.

همانطور که پیشتر گفته شد علاوه بر صاحب اصلی به منتشر کننده ویدیو که اخطار Copyright claim دریافت کرده است نیز پیامی داده می‌شود. این افراد نیز چند راه حل پیش رو دارند که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد.

یک : فرد خاطی بعد از دریافت Copyright Claim می‌تواند تا 30 روز صبر کند. زیرا اعلانی که یوتیوب برای صاحب اثر می‌فرستد تنها 30 روز  اعتبار دارد و بعد از گذشت این زمان دیگر قابل استفاده نخواهد بود. البته باید این نکته را مد نظر داشت که اینکار ریسک بسیار بالایی دارد و بهتر است چندان روی این گزینه حساب باز نکنند.

دو : حذف کردن بخشی از ویدیو که ناقض کپی رایت است راهکار دیگری برای رفع این مشکل است. اغلب موسیقی که در ویدیو استفاده شده است شامل کپی رایت می‌شود. بنابراین با عوض کردن موسیقی ویدیو میتوان این مشکل را برطرف کرد.

سه : اگر با حذف بخش‌هایی از ویدیو همچنان مشکل پابرجا بود بهتر است درخواست حذف اضطراری ویدیو را ثبت کنید تا از اخطار Strike جلوگیری شود. توجه داشته باشید که برای حذف ویدیو باید درخواست ثبت شود و حذف دستی و بدون اطلاع مشکل را حل نمی‌کند.

چهار : منتشر کننده همچنین میتواند با مدرک به مدعی کپی رایت ثابت کند که نقض قانون یا دستبرد در محتوا اتفاق نیفتاده است. اگر Content ID به اشتباه اخطار نقض کپی رایت داده باشد میتوان با مدارک اعتراض کرد. برای مثال اگر موسیقی که در ویدیو استفاده شده است لایسنس داشته باشد با ارائه آن میشود اعتراض را ثبت کرد. توجه به این نکته ضروری است که اگر به اشتباه و بدون عدله اعتراضی ثبت ویدیو حذف میشود و علاوه بر آن اخطار Strike نیز داده می‌شود.

اخطار Copyright Claim اگر بیشتر از 3 بار تکرار شود موجب بسته شدن کانال یوتیوب خواهد شد. اولین اخطار باعث می‌شود تا کسب درآمد و پخش زنده Live stream کانال مختل شود. تذکر اول و تبعات آن تا 90 روز پابرجاست اما اگر در این مدت اخطار دیگری دریافت کنید شرایط کانال و امکان ادامه فعالیت تحت خطر قرار می‌گیرد. اگر بعد از دو اخطار باز هم محتوای ویدیوهای کانال اخطار دریافت کند کانال و تمامی کانالهای دیگری که لینک شده باشند توقیف خواهند شد و امکان ادامه فعالیت در یوتیوب را ندارند. همچنین ساخت کانال جدید نیز برای فرد مذکور امکان پذیر نخواهد بود و ممانعت جدی برای ادامه فعالیت در این پلتفرم مسئله ساز خواهد شد.

قوانین کپی رایت در ایران

از آنجاییکه جمهوری اسلامی ایران در کنوانسیون برن که مربوط به قوانین کپی رایت در سراسر جهان است عضو نیست و این کنوانسیون را امضا نکرده است، قانون کپی رایت در ایران رعایت نمی‌شود و عملا تمام موارد مانند ترجمه، استفاده از نرم افزار و سخت افزارها بدون کسب اجازه و پرداخت پول به صاحب اثر انجام می‌شود. در صورت عضویت در کنواسیون تمامی فعالین حوزه نشر اعم از کتاب، فیلم، موسیقی و غیره موظف به امضای قرارداد و پرداخت پول هستند.