Fair use یوتیوب چیست؟

مانند بسیاری از پلتفرم‌های دیگر در دنیا سایت یوتیوب نیز قوانین بسیاری سختگیرانه در رابطه با مبحث کپی رایت دارد. یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران و تولید کنندگان محتوا در یوتیوب نحوه استفاده از منابعی مانند عکس، تصاویر متحرک و موسیقی است که شامل حق کپی رایت نشوند.

بر اساس قوانین و تدابیر یوتیوب استفاده از منابعی که در پایگاه داده Content ID یا شناسه محتوایی ثبت شده است نقض حقوق معنوی و مادی صاحب اصلی اثر است و موجب تنبیه و اخطار منتشر کننده می‌شود. یکی از قوانین مربوط به حوزه کپی رایت که اغلب کاربران با آن سر و کار دارند و به دلیل پیچیدگی اغلب متوجه محوه استفاده و بهره برداری از آن نیستند قانون Fair use یا مصرف منصفانه است.

ما در این مطلب میخواهیم شما را با ابعاد مختلف این قانون و چیستی آن آشنا کنیم. تردید وجود ندارد که برای افرادی که میخواهند در یوتیوب فعالیت کنند دانستن وجوه مختلف این قانون ضروری است. بنابراین اگر کلمه منصرف منصفانه را بارها شنیده‌اید اما به روشنی نمیدانید با چه قانونی رو به رو هستید این مطلب را دنبال کنید.

قانون مصرف منصفانه یوتیوب چیست؟

بر اساس قانون مصرف منصفانه یا Fair use یوتیوب کاربران اجازه خواهند داشت تا با در نظر گرفتن برخی شرایط و ویژگی‌های خاص از محتوای دیگران بدون اجازه استفاده کنند. در واقع این قانون به نوعی استثنا در قوانین کپی رایت محسوب می‌شود که به افراد اجازه میدهد از محتوای دارای کپی رایت مجددا استفاده کنند. اما باید این نکته را مد نظر داشته باشید که محتوایی که از آن به صورت منصفانه استفاده می‌کنید نیز امکان دارد شناسه محتوایی داشته باشد که در این صورت اخطار copyright Claim دریافت خواهید کرد. بنابراین یوتیوب به مالک اصلی نیز اثر پیام می‌فرستد. اما همیشه جای نگرانی نیست. صاحب اصلی می‌تواند درباره استفاده شما از محتوا تصمیم بگیرد. امکان دارد صاحب اولیه بخواهد در سود و درآمد شما شریک شود و اقدامی دیگری که ویدیو یا حتی کانال شما در خطر بیاندازد انجام ندهد. به طور کلی چهار فاکتور درباره  استفاده از قانون مصرف منصفانه وجود دارد.

یک : شما باید دلیل و اهداف استفاده مجدد از محتوا را مشخص کنید. در واقع باید روشن باشد که هدف شما تجاری است یا آموزشی یا دلیل دیگری برای این بکارگیری محتوای دیگران دارید.

نکته‌ای که اغلب در این موارد مورد توجه قرار میگیرد کپی کردن صرف و بدون خلاقیت است. در واقع شما نباید محتوای دیگری را که می‌تواند شامل موسیقی، عکس، متن یا هر چیز دیگری باشد را به شکل اولیه آن و بدون هیچ دستکاری کپی کنید. قانون منصفانه به شما اجازه میدهد از محتوای دیگران با در نظر گرفتن افزودن بخشهای جدید و نوآورانه استفاده کنید.

البته این نکته نیز شایان ذکر است که اغلب موارد اگر هدف شما پول  درآوردن باشد در هر صورت چه استفاده خلاقانه چه کپی کامل از اثر اخطار کپی رایت دریافت خواهید کرد.

دو : استفاده از شخصیت‌های واقعی با استفاده از قانون مصرف منصفانه راحت‌تر است زیرا اغلب کاراکترهای خیالی و فیکشنال حق کپی رایت دارند و به دلیل مسائل مالی نیز بدون شک اخطار می‌گیرید. بنابراین بهتر است سراغ شخصیت‌های غیر حقیقی نروید تا در معرض مسدود شدن کانال یا Stike یوتیوب قرار نگیرید.

سه : همانطور که میدانید افراد و بخصوص یوتیوبرها به دلیل کسب سود مالی محتوای خود را با شناسه محتوایی یا Content ID ثبت می‌کنند. شما باید به گونه‌ای عمل کنید که استفاده شما به سود و بازاریابی صاحب اصلی آسیبی نرساند. بدین گونه احتمال اینکه اخطار بگیرید کمتر خواهد شد و به آسانی می‌توانید ادعا  کنید از مصرف منصفانه استفاده کرده‌اید. بنابراین توجه داشته باشید که هنگام استفاده مجدد از آثار یا محتوای دیگران نباید به صاحب اصلی یا خود اثر آسیبی وارد شود.

چهار : سعی کنید تنها بخش‌های کوچک آثار دیگران را استفاده کنید برای مثال چند ثانیه از یک آهنگ یا یک ویدیو به احتمال بسیار زیاد Fair use یا منصفانه تلقی خواهد شد. بخش‌های بزرگتر و طولانی‌تر اغلب توسط صاحب اصلی به عنوان نقض کپی رایت تلقی می‌شوند. در واقع اگر یک ویدیوی 10 دقیقه آپلود می‌کنید تنها چند ثانیه از آن را به استفاده مجدد اختصاص دهید.

اما این نکته را نیز بدانید که گاهی امکان دارد حتی 3 ثانیه از محتوای دیگران استفاده کنید و شامل قانون کپی رایت شوید.

چگونه از قانون Fair use استفاده کنیم؟

ابتدا لازم است بدانید رعایت هر احتیاط یا ترفندی شما را از اخطار کپی رایت مصون نخواهد داشت و همواره امکان دریافت Strike یا Copyright Claim را درکمین است.  اما اگر قوانینی که در بالا ذکر شد را رعایت کرده باشید و باز هم اخطار دریافت کنید می‌توانید به یوتیوب شکایت کنید.

اما یوتیوب شکایت‌های این چنینی را به دادگاه ارجاع می‌دهد و دادگاه درباره آن تصمیم می‌گیرد که آیا شامل Fair use می‌شود یا خیر. اگر شامل استفاده منصفانه نشود ویدیو از حالت Strike خارج می‌شود. نکته که باید بدانید این است که بسیاری از کاربران شکایت می‌کنند که چرا به محتوایی که شامل مصرف منصفانه یا Fair use است اخطار تعلق گرفته است. اما مسئله بسیار مهم این است که پایگاه داده شناسه محتوای یوتیوب Fair use را تشخیص نمی‌دهد و تنها دادگاه میتواند درباره اینکه محتوای شما نقض کپی رایت است یا خیر تصمیم‎‌گیری کند.

درصورتی که نیاز به مشاوره دارید می‌توانید از خدمات مشاوره یوتیوب استفاده کنید تا با اطمینان هرچه بیشتر در مسیر یوتیوبر شدن و رسیدن به درآمد دلاری از یوتیوب قدم بردارید.